Jestem osobą wysoko wrażliwą i jestem z tego dumna! Dzień, w którym udało mi się nazwać moją „inność”, był absolutnym i bezdyskusyjnym krokiem milowym w moim życiu. Razem z tym uświadomieniem przyszła ulga. Ufff, to znaczy, że nie tylko nie jestem z tym sama, ale więcej! Jestem wyjątkowa! Należę do grona 15-20% osób na całym świecie, które odczuwają mocniej, głębiej, bardziej. Wysoka wrażliwość to nie cecha tylko ludzka. Na naszej planecie żyje ponad 100 gatunków zwierząt, które charakteryzują się wyjątkowo wysoką wrażliwością. WWO są potrzebni, są ważni, są niezbędnym elementem układanki ludzkiej. I dziś chcę Ci opowiedzieć o wyjątkowych cechach wysoko wrażliwych ludzi.
WWO – kto to?
Jeśli czujesz, że należysz do grona osób, jakie Elaine Aron nazwała wysoko wrażliwymi, to zapewne czujesz, że odczuwasz mocniej to, co dzieje się w Twoim wnętrzu, ale także to, co Cię otacza na zewnątrz. Wspomniana psycholog (która sama należy do grupy WWO) wysoką wrażliwością nazywa cechę, która sprawia, że część osób ma dużo bardziej wrażliwy układ nerwowy. Jedną z cech odkrytych podczas badań naukowych jest wysoka aktywność w rejonie mózgu zwanego „wyspą” odpowiadającego za integrację informacji o stanach wewnętrznych i emocjach. WWO mają nie tylko łatwiejszy wgląd w siebie, ale często (tak jak ja) w to, co poza nimi.
Od dziecka miałam takie zajęcie, które uwielbiałam. Spacerując, obserwowałam ludzi, ich domy i wyobrażałam sobie, patrząc na nich, jakie to osoby, jakie życie prowadzą. W pokoju, na imprezie, konferencji, pochłaniało mnie skanowanie otoczenia, ludzi, gestów. Dzięki temu szybko wychwytywałam niuanse. Trudno mnie okłamać. Od razu to wyczuwam. Mam też niewytłumaczalny zmysł intuicyjny, który mówi mi, że coś się dzieje. Jak dowiedziałam się od Elaine Aron, to zupełnie normalnie u wrażliwców, że bardzo intensywnie śnią. Często to sny są niemal prorocze. Więcej o tym, jak dowiedziałam się, że jestem osobą wysoko wrażliwą pisałam tutaj.
Jakie zatem cechy łączą osoby wysoko wrażliwe? Jest ich pięć.
Głębia przetwarzania
Jeśli dasz osobie wysoko wrażliwej pewne informacje, to jest ona w stanie wyciągnąć z nich nietypowe, ale bardzo akuratne wnioski. Widzi ona bowiem szerzej niż osoba mniej wrażliwa. Łącząc to spojrzenie z lotu ptaka z niesamowitą intuicją, WWO może stać się niezwykłym elementem zespołu kreatywnego. Nierzadko niebywałym artystą. Tysiące lat temu osoby wysoko wrażliwe ostrzegały swoje plemienia o niebezpieczeństwie, które potrafiły wyczuć, zanim się wydarzyło. Dziś są tymi, którzy przy stole bywają cicho, ale mają najbardziej trafne wnioski z obserwacji swoich współtowarzyszy. Wysoko wrażliwa osoba często mylona jest z introwertykiem. Aż 30% WWO to ekstrawertycy, którzy z jednej strony czerpią energię i satysfakcję z relacji z innymi, z drugiej będą potrzebowały ładować baterie we własnym zaciszu. I stąd przechodzimy płynnie do cechy drugiej.
Osoby wysoko wrażliwe wszystko przetwarzają głębiej. Szukają relacji pomiędzy wszystkim, co postrzegają, przeszłymi doświadczeniami lub analogicznymi obiektami. Robią to niezależnie od tego, czy zdają sobie z tego sprawę, czy nie.
Elaine Aron
Przestymulowanie
Jako osoby o dużej reaktywności na bodźce zewnętrzne, wysoko wrażliwi bardzo szybko odczuwają zmęczenie tymi bodźcami. To właśnie WWO pierwsi opuszczają imprezę, źle czują się w zatłoczonych galeriach handlowych i nie znoszą hałasu. Często osoby te są bardzo wrażliwe na takie bodźce jak rażące światło. Ja, bez okularów przeciwsłonecznych w torebce, nie wychodzę z domu. Jeśli się zapomnę i jadę zbyt długo autem bez nich, przypłacam to migreną.
Wiele osób wysoko wrażliwych ignoruje sygnały z ciała i emocje mówiące o tym, że czują się z czymś albo gdzieś niekomfortowo, i często później same doprowadzają się do skrajnych stanów wycieńczenia emocjonalnego lub fizycznego. Trudno byłoby mi zliczyć, ile razy mój wysoko wrażliwy syn wpadał w histerię i spazmy, kiedy był przebodźcowany, a my z mężem nie rozumieliśmy, co się dzieje. Wysoko wrażliwa osoba, która proszona jest o wykonanie trudnego zadania, np. logicznego, często wykonuje je szybciej lub z lepszym wynikiem, jednak czuje się po jego wykonaniu wykończona. Osoby te są bardziej narażone na stres i odczuwają go dużo silniej.
Nauczyciel medytacji opowiedział mi kiedyś historię człowieka, który nie chciał mieć nic wspólnego ze stresem w swoim życiu, więc zamieszkał w jaskini, aby medytować dzień i noc przez resztę swojego życia. Nie wytrzymał nawet jednego dnia w jaskini. Odgłos kapiącej wody doprowadzał go do szału. Morał jest taki, że przynajmniej do pewnego stopnia stres zawsze będzie nam w jakiś sposób towarzyszył.
Elaine Aron
Reaktywność emocjonalna
WWO odczuwa dużo silniej reakcje pozytywne i negatywne. Kiedy jest dobrze, latamy pod chmurką. Kiedy jest źle, mamy ochotę zniknąć. W kontekście pozytywnych emocji pojawia się pojęcie „wrażliwości dającej przewagę”, która oznacza, że WWO czerpią korzyści z pozytywnych wydarzeń, okoliczności i interwencji. Takiej osobie dużo trudniej przyjąć krytykę czy złe informacje. Stymuluje ją jednak bardzo pozytywne wzmocnienie.
Empatia
Nauka udowodniła, że neurony lustrzane osoby wysoko wrażliwej są dużo bardziej czułe niż w przypadku osoby mniej wrażliwej. To oznacza, że część mózgu odpowiedzialna za współodczuwanie jest u WWO szczególnie aktywna. Na widok twarzy wyrażającej emocję osoba wrażliwa zareaguje silniej niż osoba nieposiadająca tej cechy. To wyjaśnia, czemu są filmy, na których ja ryczę jak bóbr, a mój mąż urania tylko dwie łezki. Z moich obserwacji wynika, że wrażliwcy często stawiają sobie za cel życia ratować zwierzęta, planetę, ludzi, którym dzieje się krzywda. Pewnie duża ilość osób zarządzających fundacjami to WWO. Jest jednak pułapka, o której musisz, drogi wrażliwcu, pamiętać. Empatia jest potrzebna, ale nie zapominaj o sobie.
Jesteśmy zmuszeni podejmować decyzje i ustalać priorytety, ale w takich przypadkach ludzie wrażliwi często stawiają siebie na ostatnim miejscu.
Elaine Aron
Wyczuwanie subtelności
Ostatnią cechą, a można powiedzieć supermocą osób wrażliwych jest rejestrowanie nawet najmniejszych niuansów. Co to oznacza w praktyce? Że od kiedy skończyłam 10 lat, kłóciłam się z rodziną o to, która Pani na Eurowizji śpiewa z playbacku, i zawsze wygrywałam. WWO potrafi wyczytać z mimiki czy otoczenia sygnały, które dla innych są niezauważalne lub nieznaczące. Ja w swojej pracy trenera, szkoleniowca często wyłapuję, kiedy ktoś nie czuje się dobrze, nie potrafi wykonać zadania, a nie werbalizuje tego, bo czuje się niekomfortowo. Ta cecha może jednak odwrócić się przeciwko nam i kopnąć nas w kostkę. Bo wrażliwi mają tendencję do przesadnego skupiania się na każdym szczególe i kiedy są zmęczeni, przebodźcowani, potrafią tę błahostkę rozdmuchać do rozmiarów niemal krateru.
Każda z cech osoby wysoko wrażliwej może być zarówno problemem, jak i zasobem. Jednak jestem przekonana, że świadomość tego jak działamy, czujemy i komunikowanie tego naszym bliskim, współpracownikom ułatwi nam bardzo funkcjonowanie z innymi ludźmi. Jestem ogromnym adwokatem mówienia jak najwięcej o wysokiej wrażliwości. Jest nas 15-20% na świecie. Jest niemal niemożliwe, by osoba mniej wrażliwa nie znała przynajmniej jednego WWO. Umiejętność zrozumienia cech takich ludzi pozwala na lepszą komunikację i zrozumienie.
W moim domu jest aż dwóch wrażliwców, ja i mój syn. Od lat mój mniej wrażliwy mąż uczy się nas i ciągle poznaje nasze supermoce. Czasem dajemy mu popalić, ale często jesteśmy dla niego inspiracją. Wczoraj, czytając książkę „Wysoko wrażliwi i miłość”, powiedziałam do niego: „Masz przerąbane. Właśnie wyczytałam, że szybko znudzę się w naszym związku, jeśli nie będziesz ze mną ciągle prowadził głębokich dysput o sensie mojego życia i doświadczeń” – co oczywiście ciągle robię. Na co on odpowiedział: „Przecież wiem”. I właśnie za to go kocham!